Marzocchi - fakty, mity, porady
: 30.11.2008 16:41:31
Założeniem tematu jest przybliżenie systemów zastosowanych przez firmę marzocchi jak również pomoc użytkownikom w jego prawidłowym ustawieniu i użytkowaniu. Proszę o uzupełnianie tematu o przydatne informacje, może zapobiegniemy ciągle powtarzającym się tematom dotyczącym tego samego. Artykuł jest napisany w pełni przezemnie, oparty na mojej wiedzy i doświadczeniu :P
Amortyzatory Marzocchi – fakty, mity, porady ;)
Systemy tłumienia w amortyzatorach Marzocchi
SSV (speed sensitive valving) – najprostszy tłumik Marzocchi, zawór reaguje na prędkość uginania się widelca i w zależności od tego dobiera moc tłumienia kompresji i powrotu. W niektórych wersjach posiada wewnętrzny regulator tłumienia powrotu.
SSVF (speed sensitive valve floating) – tłumik w którym zastosowano zawór pływający, w początkowej fazie ugięcia, zawór pozwala na swobodny przepływ oleju, wraz ze wzrostem prędkości i objętości przepływu zwiększa tłumienie zarówno kompresji, zapobiegając dobiciu jak i powrotu zapobiegając zbyt szybkiemu wyprostowi widelca.
HSCV (high speed compresion valve) – wieloobwodowy, zamknięty tłumik, dopasowuje się do wielu czynników, m. in. rodzaju uderzenia, prędkości jazdy, masy rowerzysty. Posiada dwa obwody tłumienia, szybkiego i wolnego ugięcia.
Do systemów tłumienia należą także systemy zmiany skoku i znaczącej zmiany charakterystyki pracy i zakresu amortyzatora takie jak: ECC, ETA, TST, TAS, ATA (dla zainteresowanych mogę rozwinąć artykuł o wybrany system)
Oznaczenia
RC – (używa tłumika HSCV) oznacza, że w amortyzatorze znajdziemy dwa zewnętrzne regulatory, do tłumienia kompresji i odbicia.
R – (używa tłumika HSCV jak również dwóch tłumików: HSCV i SSVF, rozwiązanie takie znajdziemy m. in. w amortyzatorach: SuperT Pro 2004, 66R), oznacza, że w amortyzatorze znajdziemy regulator tłumienia odbicia.
RV – (używa tłumika SSV) pozwala na regulację tłumienia odbicia.
RCV – (używa tłumika SSVF) pozwala na regulację tłumienia kompresji i odbicia.
RC2 – (używa rozwinięcia tłumika HSCV) pozwala na regulację tłumienia kompresji, odbicia i naprężenia wstępnego amortyzatora.
RC2X – w stosunku do RC2 posiada regulacje tłumienia szybkiej kompresji.
Prawidłowe ustawienie, czyli co jest co i czym pokręcić
Najważniejszą sprawą w amortyzatorze jest prawidłowy poziom oleju w obu goleniach (mowa oczywiście o amortyzatorach które posiadają tłumienie olejowe). Na stronie producenta, jak również w dokumentacji technicznej amortyzatora, znajdziemy informacje ile oleju (w ml.) powinno być w danej goleni amortyzatora. Z doświadczenia jednak wiem, że te dane czasem są bardzo rozbieżne z naszymi oczekiwaniami dotyczącymi pracy amortyzatora.
Przedstawiam bardzo prosty i niezawodny sposób na prawidłową ilość oleju w obu goleniach:
Z amortyzatora należy odkręcić korki i wyjąć sprężyny (dla amortyzatorów sprężynowych i sprężynowo powietrznych), dla powietrznych nie mamy czego wyciągać. Następnie należy ugiąć amortyzator do oporu i wcisnąć tłumiki do oporu (dla tłumików HSCV), następnie należy zalać obie golenie amortyzatora tak aby poziom oleju był w granicach 5-7cm od wierzchu korony (dla amortyzatorów ze skokiem do 150mm) i 7-9cm (dla skoku powyżej 150mm), pamiętajmy, że przy zalewaniu amortyzatora olejem, trzeba wielokrotnie prostować i uginać amortyzator aby olej doszedł do każdego miejsca w nim, poziom oleju sprawdzamy, kiedy cały amortyzator jest zalany i tylko wtedy gdy jest dociśnięty do końca skoku. Mając już dobrany poziom oleju, prostujemy amortyzator, wrzucamy do amortyzatora sprężyny (jeśli była jedna to w tej goleni powinno być nieco mniej oleju), dokręcamy korki i idziemy się przejechać, uginamy mocno amortyzator, skaczemy z małych hop, jeśli amortyzator dobija, należy mu dolać troszkę oleju (2 – 5 ml w obu goleniach po tyle samo), po dolaniu oleju należy sprawdzić czy amortyzator przestał dobijać, jeśli tak to zalecam dolanie mu jeszcze paru ml oleju dla krytyczniejszych sytuacji. Inna kwestia gdy amortyzator nie wykorzystuje całego skoku, tylko zatrzymuje się pare cm przed końcem skoku, wtedy trzeba odlewać olej (2 – 5ml) do uzyskania pracy w całym zakresie skoku bez brutalnego dobicia. Dążymy do tego, by amortyzator przy normalnym użytkowaniu wykorzystywał jak najwięcej skoku, ale nie dobijał. Im więcej razy to zrobimy tym lepiej będziemy mogli ocenić prawidłową ilość oleju.
Lepkość oleju – do amortyzatorów wykorzystujących tłumiki HSCV i ich rozwinięcia, zalecam olej 5W, służy on tylko do smarowania części amortyzatora podczas ich pracy, nie uczestniczy w tłumieniu jego ruchów. Do amortyzatorów wykorzystujących inne tłumiki niż HSCV zalecam olej 7,5W (w zależności od upodobań, może to być olej w zakresie 5W do nawet 20W). Lepkość oleju nie wpływa na twardość amortyzatora, wpływa tylko i wyłącznie na moc jego tłumienia.
Naprężenie wstępne – w zależności od systemu regulujemy tą wartość pokrętłami lub ciśnieniem powietrza. Im większe naprężenie wstępne tym amortyzator twardziej chodzi i jest bardziej odporny na dobicie, im mniejsze, tym amortyzator bardziej wybiera, ale trudniej ustawić niedobijalność.
Tłumienie odbicia – regulujemy szybkość z jaką widelec powraca po ugięciu, im szybciej będzie powracał tym lepiej koło będzie wybierać nierówności ale też rower będzie mniej stabilny przy twardych lądowaniach, tłumienie odbicia ustawiamy nie tak jak ma kolega, tylko tak jak nam najbardziej odpowiada.
Tłumienie kompresji – zapobiega bujaniu amortyzatora przez siły wywołane pedałowaniem, jak również zapobiega przed dobiciem, im więcej tłumienia kompresji tym mniej amortyzator wybiera, ale też mniej buja i jest bardziej odporny na dobicia. Ustawiamy według własnych preferencji.
Tłumienie szybkiej kompresji – działa podczas nagłych uderzeń (np. przy lądowaniu) zapobiega dobiciu amortyzatora. Ustawianie wg własnych preferencji.
Najczęstsze pytania, zagwozdki i mity
Jak zmienić skok w moim Bomberze? W niektórych modelach Marzocchi są podkładki którymi możemy regulować wartość skoku amortyzatora.
Jak utwardzić mojego Bombera? Nieprawdą jest, że zwiększając lepkość oleju utwardzamy amortyzator. Utwardzić amortyzator możemy tylko przez zwiększenie ciśnienia powietrza lub przez wymianę sprężyn na twardsze, nie polecam podkładać nic pod sprężyny bo może okazać się, że skok sprężyn będzie mniejszy niż skok amortyzatora.
Mój Bomber nie jest czuły na małe nierówności. Przyczyn może być wiele, zakładając, że mamy czysty olej, prawidłowy SAG, sprawne uszczelki i ślizgi, najczęstszym powodem małej czułości amortyzatora jest nie dochodzenie oleju do uszczelek gdy amortyzator jest wyprostowany (najczęściej dzieje się to w przypadku amortyzatorów jednopółkowych z dużym skokiem, ponieważ poziom oleju jest za mały żeby dotrzeć do wszystkich elementów amortyzatora) Niemożna zwiększyć jego poziomu ponieważ nie będziemy mogli potem wykorzystywać całego skoku.
Jestem otwarty na wszelką krytyke jak i na podważenie tego co jest tam napisane, ale prosze podawać konkretne przykłady lub dokumentowac czymś swoje wypowiedzi, prosze nie pisac nic w stylu "głupoty tam są", tylko konkretnie, co sie nie zgadza i sprostowanie do tego. Mam nadzeje, że wspólnymi siłami napiszemy wątek w którym będzie wszystko.
Amortyzatory Marzocchi – fakty, mity, porady ;)
Systemy tłumienia w amortyzatorach Marzocchi
SSV (speed sensitive valving) – najprostszy tłumik Marzocchi, zawór reaguje na prędkość uginania się widelca i w zależności od tego dobiera moc tłumienia kompresji i powrotu. W niektórych wersjach posiada wewnętrzny regulator tłumienia powrotu.
SSVF (speed sensitive valve floating) – tłumik w którym zastosowano zawór pływający, w początkowej fazie ugięcia, zawór pozwala na swobodny przepływ oleju, wraz ze wzrostem prędkości i objętości przepływu zwiększa tłumienie zarówno kompresji, zapobiegając dobiciu jak i powrotu zapobiegając zbyt szybkiemu wyprostowi widelca.
HSCV (high speed compresion valve) – wieloobwodowy, zamknięty tłumik, dopasowuje się do wielu czynników, m. in. rodzaju uderzenia, prędkości jazdy, masy rowerzysty. Posiada dwa obwody tłumienia, szybkiego i wolnego ugięcia.
Do systemów tłumienia należą także systemy zmiany skoku i znaczącej zmiany charakterystyki pracy i zakresu amortyzatora takie jak: ECC, ETA, TST, TAS, ATA (dla zainteresowanych mogę rozwinąć artykuł o wybrany system)
Oznaczenia
RC – (używa tłumika HSCV) oznacza, że w amortyzatorze znajdziemy dwa zewnętrzne regulatory, do tłumienia kompresji i odbicia.
R – (używa tłumika HSCV jak również dwóch tłumików: HSCV i SSVF, rozwiązanie takie znajdziemy m. in. w amortyzatorach: SuperT Pro 2004, 66R), oznacza, że w amortyzatorze znajdziemy regulator tłumienia odbicia.
RV – (używa tłumika SSV) pozwala na regulację tłumienia odbicia.
RCV – (używa tłumika SSVF) pozwala na regulację tłumienia kompresji i odbicia.
RC2 – (używa rozwinięcia tłumika HSCV) pozwala na regulację tłumienia kompresji, odbicia i naprężenia wstępnego amortyzatora.
RC2X – w stosunku do RC2 posiada regulacje tłumienia szybkiej kompresji.
Prawidłowe ustawienie, czyli co jest co i czym pokręcić
Najważniejszą sprawą w amortyzatorze jest prawidłowy poziom oleju w obu goleniach (mowa oczywiście o amortyzatorach które posiadają tłumienie olejowe). Na stronie producenta, jak również w dokumentacji technicznej amortyzatora, znajdziemy informacje ile oleju (w ml.) powinno być w danej goleni amortyzatora. Z doświadczenia jednak wiem, że te dane czasem są bardzo rozbieżne z naszymi oczekiwaniami dotyczącymi pracy amortyzatora.
Przedstawiam bardzo prosty i niezawodny sposób na prawidłową ilość oleju w obu goleniach:
Z amortyzatora należy odkręcić korki i wyjąć sprężyny (dla amortyzatorów sprężynowych i sprężynowo powietrznych), dla powietrznych nie mamy czego wyciągać. Następnie należy ugiąć amortyzator do oporu i wcisnąć tłumiki do oporu (dla tłumików HSCV), następnie należy zalać obie golenie amortyzatora tak aby poziom oleju był w granicach 5-7cm od wierzchu korony (dla amortyzatorów ze skokiem do 150mm) i 7-9cm (dla skoku powyżej 150mm), pamiętajmy, że przy zalewaniu amortyzatora olejem, trzeba wielokrotnie prostować i uginać amortyzator aby olej doszedł do każdego miejsca w nim, poziom oleju sprawdzamy, kiedy cały amortyzator jest zalany i tylko wtedy gdy jest dociśnięty do końca skoku. Mając już dobrany poziom oleju, prostujemy amortyzator, wrzucamy do amortyzatora sprężyny (jeśli była jedna to w tej goleni powinno być nieco mniej oleju), dokręcamy korki i idziemy się przejechać, uginamy mocno amortyzator, skaczemy z małych hop, jeśli amortyzator dobija, należy mu dolać troszkę oleju (2 – 5 ml w obu goleniach po tyle samo), po dolaniu oleju należy sprawdzić czy amortyzator przestał dobijać, jeśli tak to zalecam dolanie mu jeszcze paru ml oleju dla krytyczniejszych sytuacji. Inna kwestia gdy amortyzator nie wykorzystuje całego skoku, tylko zatrzymuje się pare cm przed końcem skoku, wtedy trzeba odlewać olej (2 – 5ml) do uzyskania pracy w całym zakresie skoku bez brutalnego dobicia. Dążymy do tego, by amortyzator przy normalnym użytkowaniu wykorzystywał jak najwięcej skoku, ale nie dobijał. Im więcej razy to zrobimy tym lepiej będziemy mogli ocenić prawidłową ilość oleju.
Lepkość oleju – do amortyzatorów wykorzystujących tłumiki HSCV i ich rozwinięcia, zalecam olej 5W, służy on tylko do smarowania części amortyzatora podczas ich pracy, nie uczestniczy w tłumieniu jego ruchów. Do amortyzatorów wykorzystujących inne tłumiki niż HSCV zalecam olej 7,5W (w zależności od upodobań, może to być olej w zakresie 5W do nawet 20W). Lepkość oleju nie wpływa na twardość amortyzatora, wpływa tylko i wyłącznie na moc jego tłumienia.
Naprężenie wstępne – w zależności od systemu regulujemy tą wartość pokrętłami lub ciśnieniem powietrza. Im większe naprężenie wstępne tym amortyzator twardziej chodzi i jest bardziej odporny na dobicie, im mniejsze, tym amortyzator bardziej wybiera, ale trudniej ustawić niedobijalność.
Tłumienie odbicia – regulujemy szybkość z jaką widelec powraca po ugięciu, im szybciej będzie powracał tym lepiej koło będzie wybierać nierówności ale też rower będzie mniej stabilny przy twardych lądowaniach, tłumienie odbicia ustawiamy nie tak jak ma kolega, tylko tak jak nam najbardziej odpowiada.
Tłumienie kompresji – zapobiega bujaniu amortyzatora przez siły wywołane pedałowaniem, jak również zapobiega przed dobiciem, im więcej tłumienia kompresji tym mniej amortyzator wybiera, ale też mniej buja i jest bardziej odporny na dobicia. Ustawiamy według własnych preferencji.
Tłumienie szybkiej kompresji – działa podczas nagłych uderzeń (np. przy lądowaniu) zapobiega dobiciu amortyzatora. Ustawianie wg własnych preferencji.
Najczęstsze pytania, zagwozdki i mity
Jak zmienić skok w moim Bomberze? W niektórych modelach Marzocchi są podkładki którymi możemy regulować wartość skoku amortyzatora.
Jak utwardzić mojego Bombera? Nieprawdą jest, że zwiększając lepkość oleju utwardzamy amortyzator. Utwardzić amortyzator możemy tylko przez zwiększenie ciśnienia powietrza lub przez wymianę sprężyn na twardsze, nie polecam podkładać nic pod sprężyny bo może okazać się, że skok sprężyn będzie mniejszy niż skok amortyzatora.
Mój Bomber nie jest czuły na małe nierówności. Przyczyn może być wiele, zakładając, że mamy czysty olej, prawidłowy SAG, sprawne uszczelki i ślizgi, najczęstszym powodem małej czułości amortyzatora jest nie dochodzenie oleju do uszczelek gdy amortyzator jest wyprostowany (najczęściej dzieje się to w przypadku amortyzatorów jednopółkowych z dużym skokiem, ponieważ poziom oleju jest za mały żeby dotrzeć do wszystkich elementów amortyzatora) Niemożna zwiększyć jego poziomu ponieważ nie będziemy mogli potem wykorzystywać całego skoku.
Jestem otwarty na wszelką krytyke jak i na podważenie tego co jest tam napisane, ale prosze podawać konkretne przykłady lub dokumentowac czymś swoje wypowiedzi, prosze nie pisac nic w stylu "głupoty tam są", tylko konkretnie, co sie nie zgadza i sprostowanie do tego. Mam nadzeje, że wspólnymi siłami napiszemy wątek w którym będzie wszystko.